Καθηγήτρια Irena Wojnar

Τα χρόνια περνούν , αλλά η φιλία με τον κ. Κοσμόπουλο μένει... Οι συναντήσεις μας ανάγονται στα χρόνια των παιδαγωγικών σπουδών μας στο Παρίσι που σημαδεύτηκαν από την αξέχαστη προσωπικότητα του καθηγητή μας Maurice Debesse στη Σορβόνη. Κατόπιν ξανασυναντηθήκαμε στη Βαρσοβία όπου ο κ. Κοσμόπουλος επέλεξε κείμενα του Πολωνού δάσκαλού μου Bogdan Schodolski και τα έκδωσε σε βιβλίο στα ελληνικά με τον τίτλο «Δοκίμια για μια Φιλοσοφία του Προσώπου». Αυτές οι συναντήσεις έχουν μια πλευρά προσωπική αλλά εκφράζονται εξίσου από μια κοινοτική πνευματική σχέση, πιο γενική. Αυτή, σηματοδοτεί την κατανόηση μέσα στο ευρωπαϊκό πνεύμα που έχειτις ρίζες του στον πολιτισμό της Αρχαίας Ελλάδας και στο ανθρωπιστικό πνεύμα της Ευρώπης, φωτισμένης και ενωμένης... Σηματοδοτεί, επίσης, μια ευαισθησία στις αξίες της αλήθειας, της ωραιότητας, της καλοσύνης, (που συνιστούν) εγγύηση μιας αυθεντικής φιλίας.

Prof. Μalcolm D. Blakeney

Είναι σπάνιο στην εκπαίδευση να συναντά κανείς ένα φίλο ταξιδευτή αφιερωμένο στη φιλοσοφία και στη πρακτική της ανθρωποκεντρικής προσέγγισης και, μάλιστα, να εργάζεταιμε νέους ανθρώπους. Ο Α.Κοσμόπουλος είναι ένας τέτοιος άνθρωπος και είναι ευλογία να δουλεύει κανείς μαζί του και να έχει γίνει σταθερός φίλος του. Στο πανεπιστήμιο Πατρών είναι ένας φάρος που τροφοδότησε με φως ένα άγονο τοπίο και με το οποίο φως απελευθέρωσε τη μάθηση στη δυναμική των ανθρώπινων σχέσεων Με αυτή του την αφοσίωση σ΄ ένα ιδανικό δεν έχει επηρεάσει μόνο το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αλλά επίσης πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Πάνω σε τι βασίστηκε ο Α. Κ. για να διαμορφώσει τη βαθιά του αντίληψη για τον κόσμο ; Έχω την εντύπωση ότι οι τραυματικές του εμπειρίες κατά τη διάρκεια της κατοχής σχημάτισαν μέσα του τα ιδανικά του ανθρωπισμού και της δημοκρατίας. Ο Α. Κ. μετέπειτα παγιώνει την αντίληψη του σπουδάζοντας στο Παρίσι, επηρεασμένος από τον Αμερικάνο Κάρλ Ρότζερς.Τώρα είναι η σειρά άλλων δασκάλων να διδαχτούν από τον Α. Κ. Τα τελευταία χρόνια είμαι συχνός επισκέπτης στην Πάτρα, μερικές φορές συνοδευόμενος από τη σύζυγο μου Μαργαρίτα. Έχουμε βιώσει στο μέγιστο την εμπειρία της Ελληνικής φιλοξενίας από τον Α. Κ. και τη σύζυγο του την κ. Νίκη, η οποία πάντα επιμένει ότι έχω ανάγκη... αρκετού φαγητού. Ο Α. Κ. είναι ένας ευγενικός και καλός οικοδεσπότης με τρόπους Άγγλου ευγενή. Με έχει εμπιστευθεί επαγγελματικά και έχω ανακαλύψει χάρη σ' αυτόν τη ζεστασιά της Ελληνικής κουλτούρας, της ζωής και της σχέσης. Γνωρίζω, από την σχέση μας, ότι ο Α.Κ. μπορεί να είναι πολύ σκληρός , επίμονος και διαλεκτικός όταν υπερασπίζεται τις αντιλήψεις του για τον κόσμο. Ωστόσο έχει πάντα ενδιαφέρον να τον προκαλείς σε οποιαδήποτε λογομαχία-συζήτηση. Γιατί αυτή είναι η διαδικασία με την οποία όλοι μαθαίνουμε και διατηρούμε την καλύτερη φιλία. Αυτή είναι μοναδικής αξίας ικανότητα για τον καθένα μας μα ο Α. Κ. αποτελεί προσωποποίηση αυτής της ποιότητας.

Prof. Constantin Xypas

(Αυτά που θα σας αναφέρω συνέβησαν κατά την εποχή της δικτατορίας των συνταγματαρχών). Ήμουν,λοιπόν, φοιτητής στο τέταρτο έτος της Φιλοσοφικής Σχολής, του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Σπούδαζα Ιστορία και Αρχαιολογία και το επαγγελματικό μου σχέδιο δύσκολα μπορούσε να οριστεί: μπορούσα να γίνω είτε αρχαιολόγος είτε καθηγητής φιλόλογος. Ενδιαφερόμουν, όπως οι περισσότεροι από τους συναδέλφους μου, ζωηρά για την Παιδαγωγική και ήμουν εξαιρετικά απογοητευμένος από το (σχετικό) μάθημα που παρακολουθούσαμε (στο Πανεπιστήμιο). Εντούτοις, το εγχειρίδιο του καθηγητή της εποχής διεκδικούσε επιστημονικές απαιτήσεις: είχε ένα ύφος που ήθελε να φαίνεται αυστηρό και μια χιονοστιβάδα αμερικάνικων βιβλιογραφικών παραπομπών. Αλλά για μας τους αμφισβητίες φοιτητές, το ξηρό ύφος δεν ήταν παρά η συνέπεια της ξηρασίας της καρδιάς και η απέραντη βιβλιογραφία δεν έφθανε για να αποκρύψει την απουσία της προσωπικής σκέψης. Αναζητώντας ένα πιο συγκροτημένο βιβλίο απευθύνθηκα στο βιβλιοπωλείο της Εστίας, όπου τα παιδαγωγικά βιβλία γέμιζαν ένα ολόκληρο ράφι. Βρήκα τότε, τρία, τέσσερα μικρά βιβλία, γραμμένα σε σύγχρονα ελληνικά, σε στυλ θερμό που προσελκύει, κι αναφερόταν στους σύγχρονους μεγάλους παιδαγωγούς, που ο συγγραφέας είχε γνωρίσει κατά την περίοδο που εκπονούσε τη διδακτορική του διατριβή στο Παρίσι. Ένα, από αυτά που αγόρασα, αναφερόταν στον Maurice Debesse, καθηγητή στη Sorbonne. Το διάβασα μέσα στη βραδιά με ενθουσιασμό. Την επομένη, αγόρασα και τα υπόλοιπα βιβλία του που τα καταβρόχθισα με την πείνα εκείνου που, αφού νήστεψε μέσα στην έρημο, ανακαλύπτει ένα νόστιμο φαγητό μέσα στη φρεσκάδα μιας όασης. Όμως, δυο από τα βιβλία του συγγραφέα δεν υπήρχαν για πώληση στο βιβλιοπωλείο.. Με τη συμβουλή, λοιπόν, του βιβλιοπώλη τηλεφώνησα στον Αλέξανδρο Κοσμόπουλο. Του εξέφρασα το θαυμασμό μου καιτην επιθυμία μου να μου τα προμηθεύσει και να τον γνωρίσω. Έτσι, λοιπόν- πέρασαν τριανταπέντε χρόνια- (από τότε) που άρχισε η φιλία μου με τον Αλέξανδρο. Θεωρώ, πως κάτω από την επιρροή των βιβλίων του αποφάσισα να γίνω παιδαγωγός και να κάνω τη διατριβή μου στη Γαλλία. Θεωρώ πλέον χρέος μου, εγώ ,που είμαι τώρα πλέον καθηγητής και διευθυντής των διδακτορικών σπουδών σε ένα Γαλλικό πανεπιστήμιο, να εκφράσω το θαυμασμό μου και τη στοργή μου γι' αυτόν τον μεγάλο ανθρωπιστή παιδαγωγό, τον Αλέξανδρο Κοσμόπουλο. Και να του ειπώ «ευχαριστώ».

Prof. Ada Abraham

Τον καθηγητή Α. Κοσμόπουλο συνάντησα, για πρώτη φορά, στο πλαίσιο των συνεδρίων της (AIRPE), της «Διεθνούς Εταιρείας Έρευνας για το Πρόσωπο του Εκπαιδευτικού» στην οποίαν ανήκαμε κι οι δυο. Μια σχέση ανοιχτή, γεμάτη από εμπιστοσύνη και αμοιβαία εκτίμηση, εγκαθιδρύθηκε ανάμεσα στους δυο μας, χωρίς καμιά προσπάθεια. Μια αμοιβαία, σχεδόν ενστικτώδης κατανόηση, ένα «εμείς» που δεν αρνιόταν τις διαφορές καταγωγής, πολιτιστικής ένταξης ή τις κοσμοθεωριακές θέσεις του καθενός. Η συμμετοχή μου στο συνέδριο που οργάνωσε ο Α. Κοσμόπουλος στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας επαναβεβαίωσε την αρχική μου εντύπωση για έναν άνθρωπο που διαθέτει την οργανωτική ικανότητα, εξαίρετο καταλύτη της εργασίας που συντελέστηκε από την Οργανωτική Επιτροπή, αλλά και από τους συμμετέχοντες.. Η πρόταση που έγινε δημοσία στο συνέδριο να εκλεγεί Πρόεδρος μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας που αποβλέπει στην ανάπτυξη της «Παιδαγωγικής σχέσης επικεντρωμένης στο Πρόσωπο του Εκπαιδευτικού», πρόταση που έγινε ομόφωνα δεκτή, ήταν μια φυσική συνέπεια. Προσπαθώ εδώ να δώσω τις εντυπώσεις μου για τον καθηγ. Κοσμόπουλο, ως ανθρώπινο ον και ως οργανωτή. Υπάρχει όμως και ο καθηγητής που κατόρθωσε να συλλάβει τον «τρόπο ύπαρξής του» μέσα σε μια θεωρία που αποτελεί πρωτότυπη συμβολή στις Επιστήμες της Αγωγής και της Ψυχολογίας γενικά. Πρόκειται για μια θεωρητική προσφορά που θα την εξειδικεύσω σε τρία διαφορετικά σημεία: 1. Η "Παιδαγωγική της Σχεσιακής Δυναμικής" είναι θεμελιωμένη πάνω σε πλούσιες θεωρητικές κι ερευνητικές αναφορές. 2. Φέρνει τη σφραγίδα του προσώπου του και βρίσκεται σε συμφωνία με αυτό. 3. Θέτει εκ νέου τον ελληνικό κλασσικό πολιτισμό στην ημερήσια διάταξη της σημερινής μας κοινωνίας, της υπερσύγχρονης. Το στέρεο βάθρο αυτής της θεωρίας έχει θεμελιωθεί πάνω σε αναφορές στις σύγχρονες, Ανθρωπιστική, Φαινομενολογική και Δυναμική Ψυχολογία, οι οποίες αναφέρονταιτόσο στην ατμόσφαιρα ή θετικό κλίμα της τάξης, όσο στη σχέση εκπαιδευτικού- εκπαιδευόμενου. Κάθετα στην παιδαγωγική αυτή σχέση διευκολύνεται από την εμπαθητική κατάσταση και συγχρόνως από την αποδοχή μιας αποστασιακής σχέσης, εκ μέρους του εκπαιδευτικού, ο οποίος δεν εκμεταλλεύεται καν από ηθικής απόψεως το εξουσιαστικό του status. Εύχομαι στον καθηγ. Κοσμόπουλο να συνεχίσει,γαληνότατος και θαρραλέος να ισχυροποιεί την επιστημονική προσέγγισή του, αυτήν ενός μεγάλου ανθρωπιστή, όπως κατόρθωσε να είναι.

A.De Peretti, Καθηγητής, Παρίσι

«Είχα την ευχαρίστηση καιτην τιμή να γνωρίσω τον φίλο μου, τον Καθηγητή Αλέξανδρο Κοσμόπουλο, με την ευκαιρία ενός, προχωρημένου και βαθιού επιπέδου, σεμιναρίου, ενός εργαστηρίου ("Workshop"), το οποίον είχε συγκεντρώσει περισσότερες από εκατόν προσωπικότητες, γύρω από τον Αμερικανό ψυχολόγο Carl Rogers. Ήταν στη Γαλλία, στο Evry, στα 1979... Εκτιμούσα πάντοτε την αυστηρότητα και τη φινέτσα της σκέψης του, καθώς επίσης τη γενναιοδωρία της υποδοχής και της κατανόησής του. Υπερασπιζόμαστε κι οι δυο μια Προσωποκεντρική Παιδεία, τόσο για το καλό των ίδιων των εκπαιδευτικών, όσο και για το καλό των μαθητών τους. Κοινωνούμε, πιστεύω, βαθιά μέσα από την ίδια θεώρηση ελπίδας και θαρραλέας εμπιστοσύνης, καθώς και αισιόδοξης πνευματικότητας»